Zasiłek dla obywatela (Bürgergeld)

Ile pieniędzy otrzymam jako odbiorca zasiłku dla obywatela?

To, ile pieniędzy otrzymasz jako świadczeniobiorca zasiłku dla obywatela, zależy od tzw. standardowych potrzeb (Regelbedarf). Standardowe potrzeby to świadczenia na koszty, które są ponoszone na utrzymanie.

Są one klasyfikowane według wieku i składu osób mieszkających z odbiorcą zasiłku w tak zwanej wspólnocie potrzeb (patrz także sekcja „Zasiłek obywatelski i rodzina”). Obejmuje to zapotrzebowanie na żywność, odzież, higienę osobistą, artykuły gospodarstwa domowego lub energię w gospodarstwie domowym (z wyłączeniem podgrzewania wody). 

Są one wypłacane w formie ryczałtu pieniężnego (stawka standardowa (Regelsatz)).

Wysokość stawek standardowych jest dostosowywana co roku.

Stawka standardowa wynosi 502 euro dla osoby samotnej. Kwoty dla innych członków wspólnoty potrzeb są pochodną stawki standardowej dla osoby samotnej. Kwoty te są następujące:

• pary: 902 euro (451 euro na osobę dorosłą),
• dorośli w wieku poniżej 25 lat mieszkający w gospodarstwie domowym rodziców:  402 euro,
• młodzież w wieku od 14 do 17 lat: 420 euro,
• dzieci w wieku od 6 do 13 lat: 348 euro,
• dzieci w wieku do 5 lat:  318 euro.

Oprócz standardowej potrzeby uwzględniane są również koszty mieszkania i ogrzewania.

Własne dochody, np. z mini-pracy, mogą zmniejszyć kwotę wypłacanego zasiłku dla obywatela. Istnieją kwoty wolne zarówno od dochodu, jak i majątku. Są to dozwolone kwoty, które nie są brane pod uwagę (patrz „Zasiłek dla obywatela a dochód” oraz „Zasiłek dla obywatela a majątek”).

Jeśli mieszkasz razem z innymi członkami w tzw. wspólnocie potrzeb (Bedarfsgemeinschaft) (patrz również „Zasiłek dla obywatela a rodzina”), przy obliczaniu zasiłku dla obywatela uwzględnia się również dochody i majątek wspólnoty pobrzeb.

Co to jest zapotrzebowanie dodatkowe (Mehrbedarfe)?

Oprócz potrzeby standardowej istnieje tzw. zapotrzebowanie dodatkowe. Jest ono rozpoznawane w szczególnych sytuacjach życiowych i dodatkowo wspierane finansowo. Dotyczy to np. sytuacji, gdy spodziewasz się dziecka, jesteś samotnym rodzicem lub masz ograniczenia fizyczne. Następujące grupy osób są ogólnie uprawnione do zapotrzebowania dodatkowego w ramach zasiłku dla obywatela:

• osoby samotnie wychowujące dzieci,
• osoby niepełnosprawne,
• osoby wymagające kosztownego odżywiania z powodów medycznych,
• kobiety w ciąży.

Te grupy osób otrzymują dodatkowe świadczenia na pokrycie wyższych potrzeb. Osoby, których gospodarstwo domowe musi produkować własną ciepłą wodę, na przykład za pomocą podgrzewacza przepływowego, są również uprawnione do zapotrzebowania dodatkowego. Kwota tego zapotrzebowania dodatkowego zależy od bieżącej standardowej potrzeby danej osoby.Oprócz regularnie wypłacanych kwot na zapotrzebowanie dodatkowe, istnieją również jednorazowe świadczenia. Przykładem może być początkowe wyposażenie mieszkania lub dziecka.

Bonus do zasiłku dla obywatela (Bürgergeld-Bonus) i dodatek na dalsze kształcenie (Weiterbildungsgeld)

Jeśli otrzymujesz zasiłek dla obywatela i chcesz kontynuować naukę, możesz otrzymać dodatkowe wsparcie finansowe. Celem jest przygotowanie Ciebie do wejścia na rynek pracy. Wiąże się to z długoterminowymi kwalifikacjami, a nie krótkoterminowym stażem.

Chciałbyś zdobyć dodatkowe kwalifikacje poprzez dalsze kształcenie lub chcesz nadrobić nieukończone kształcenie? W takim przypadku możesz mieć prawo do bonusu do zasiłku dla obywatela lub dodatku na dalsze kształcenie.

Ważne: Lokalna agencja pracy (Jobcenter) doradzi Ci, jakie działania w zakresie doskonalenia zawodowego mogą być finansowane i w jakim zakresie. Pierwszym krokiem powinno być zatem osobiste doradztwo z osobą kontaktową.

Bonus do zasiłku dla obywatela

Za udział w działaniach, które są szczególnie ważne dla trwałej integracji, przysługuje miesięczny bonus do zasiłku dla obywatela w wysokości 75 euro. Bonus ten może zostać wypłacony za udział w następujących działaniach:

- dalsze kształcenie bez uzyskania kwalifikacji zawodowych trwające więcej niż 8 tyg., - kwalifikacje wstępne,

- środki szkolenia przedzawodowego,

- faza wstępna szkolenia wspomaganego, - wsparcie dla młodych ludzi w trudnej sytuacji zgodnie z § 16h ust. 1 SGB II.

Bonus do zasiłku dla obywatela ma również zastosowanie do szkoleń, które rozpoczęły się przed 1 lipca 2023 r. i trwają po tej dacie.

Dodatek na dalsze kształcenie

Dodatkowe 150 euro miesięcznie jest wypłacane za udział w dofinansowanym dalszym kształceniu zawodowym, które prowadzi do uzyskania kwalifikacji w zawodzie.

Dodatek na dalsze kształcenie ma również zastosowanie do kształcenia z uzyskaniem kwalifikacji zawodowych, które rozpoczęło się przed 1 lipca 2023 r. i trwa po tej dacie.

Kiedy mówimy o dalszym kształceniu bez uzyskania kwalifikacji zawodowych?

Bardzo ważnym pojęciem związanym z bonusem do zasiłku dla obywatela jest dalsze kształcenie bez uzyskania kwalifikacji zawodowych (nicht abschlussbezogene Weiterbildung). Oznacza, że to kształcenie prowadzi do trwałej integracji z rynkiem pracy, bez uzyskania kwalifikacji zawodowych. Przykładami są kursy, które prowadzą do rozszerzenia kompetencji podstawowych, takich jak umiejętności komputerowe.

Kiedy mówimy o dalszym kształceniu z uzyskaniem kwalifikacji zawodowych?

Bardzo ważnym pojęciem związanym z dodatkiem do dalszego kształcenia jest dalsze kształcenie z uzyskaniem kwalifikacji zawodowych. Oznacza, że prowadzi do ich uzyskania. Przykładem jest przekwalifikowanie, uzyskanie częściowych kwalifikacji zawodowych czy też kursy przygotowawcze do egzaminu eksternistycznego/odbywającego się poza terenem placówki.

Jak długo może być wypłacany dodatek na dalsze kształcenie?

Dodatek na dalsze kształcenie w wysokości 150 euro może być wypłacany co miesiąc przez okres do trzech lat.

Jakie inne dofinansowanie jest dostępne w związku z przekwalifikowaniem?

Ponadto za pomyślne uczestnictwo w dofinansowanym kształceniu, które prowadzi do uzyskania kwalifikacji zawodowych, przysługuje premia za dokształcanie w wysokości 1000 lub 1500 euro. Oznacza, że premia w wysokości 1000 euro jest przyznawana za zdanie zaplanowanego egzaminu pośredniego lub pierwszej części rozłożonego w czasie egzaminu końcowego. W przypadku pomyślnego ukończenia w formie zdanego egzaminu końcowego, przyznawana jest premia w wysokości 1500 euro.

Jak ubiegać się o bonus do zasiłku dla obywatela i dodatek na dalsze kształcenie?

Nie musisz ubiegać się osobno o bonus do zasiłku dla obywatela i dodatek na dalsze kształcenie. Agencja pracy wypłaci Tobie bonus do zasiłku dla obywatela, czy też dodatek na dalsze kształcenie co miesiąc z dołu. Jeśli nie masz pewności, czy Twój program doskonalenia zawodowego spełnia wymagania, osoba kontaktowa w agencji pracy udzieli Ci pomocy. W każdym przypadku zalecane jest doradztwo.

Jak otrzymam premię za dokształcanie (Weiterbildungsprämie)?

O premię za dokształcanie też nie trzeba wnioskować. Wystarczy dostarczyć do agencji pracy dowód, tj. świadectwo tymczasowe lub końcowe.

Czy kursy w ramach bonusu do zasiłku dla obywatela muszą być ukończone w pełnym wymiarze godzin?

Nie. Osoba kontaktowa z właściwej agencji pracy omówi z Tobą, w jakich kursach dokształcających możesz uczestniczyć i w

jakim zakresie kwalifikujesz się do otrzymania dofinansowania.

Ważnym pojęciem w związku z zasiłkiem dla obywatela jest wspólnota potrzeb (Bedarfsgemeinschaft). Odnosi się to do wspólnoty ludzi, którzy mieszkają razem i pracują razem. Na przykład rodzina. Warunki powstania wspólnoty potrzeb opisano szczegółowo w Drugiej Księdze Kodeksu Prawa Socjalnego (SGB II). Przedstawimy tu pokrótce najważniejsze punkty.

Kiedy mówimy o wspólnocie potrzeb (Bedarfsgemeinschaft)?

Wspólnota potrzeb odnosi się do wszystkich osób żyjących w Twoim gospodarstwie domowym. Istnieje co najmniej jeden odbiorca zasiłku dla obywatela. Jeśli w tym gospodarstwie domowym mieszkają inne osoby, mogą one również należeć do wspólnoty potrzeb.

Wspólnota potrzeb odnosi się do wszystkich osób żyjących w Twoim gospodarstwie domowym.

Wspólnota potrzeb obejmuje:

• osobę otrzymującą zasiłek dla obywatela,
• małżonka/żonę lub zarejestrowanego partnera/partnerkę, jeżeli para nie mieszka oddzielnie,
• partnera w związku partnerskim o charakterze małżeńskim (warunek konieczny: partnerzy mieszkają we wspólnym gospodarstwie domowym i zgadzają się na ponoszenie odpowiedzialności za siebie nawzajem. Dotyczy to np. sytuacji, gdy związek partnerski istnieje dłużej niż rok lub są wspólne dzieci).

• dzieci, które żyją w gospodarstwie domowym i mają mniej niż 25 lat (warunek konieczny: dzieci są niezamężne, zdolne do pracy i nie mogą utrzymać się z własnych dochodów. Dochody dzieci obejmują np. zasiłek na dziecko (Kindergeld) lub alimenty (Unterhaltszahlung)).
• rodziców dziecka zdolnego do pracy, niepozostającego w związku małżeńskim, które ma od 15 do 25 lat i złożyło wniosek o zasiłek dla obywatela (warunek konieczny: rodzice mieszkają w tym samym gospodarstwie domowym co dziecko. Uwzględnia się również partnera rodzica).

Do wspólnoty potrzeb nie należą:

• dzieci, które są w stanie utrzymać się z własnych dochodów lub majątku,
• dzieci zamężne,
• dzieci, które mają już 25 lat, nawet jeśli mieszkają z rodzicami,
• dzieci, które mają już własne dzieci
• małżonkowie i partnerzy w separacji,
• członkowie wspólnego gospodarstwa domowego (WG - patrz również wyjaśnienie terminu „wspólnota domowa” (Haushaltsgemeinschaft) w dalszej części tej sekcji).

Tymczasowa wspólnota potrzeb (Temporäre Bedarfsgemeinschaft)

O tymczasowej wspólnocie potrzeb mówi się, gdy dzieci rodziców pozostających w separacji regularnie mieszkają u drugiego rodzica, a nie tylko odwiedzają go od czasu do czasu. Dziecku może wówczas przysługiwać dzienna stawka na czas pobytu w gospodarstwie domowym drugiego rodzica.

Ile zasiłku dla obywatela dostanę we wspólnocie potrzeb (Bedarfsgemeinschaft)?

Jeśli mieszkasz w wspólnocie potrzeb , przy obliczaniu kwoty zasiłku dla obywatela brane są pod uwagę dochody i majątki wszystkich członków społeczności potrzebujących. Ustawodawca zastrzegł to, ponieważ zakłada, że osoby mieszkające razem wspierają się finansowo i wspólnie zarabiają na swoje utrzymanie. 

Wysokość zasiłku dla obywatela zależy więc od następujących kryteriów:

• standardowej potrzeby poszczególnej osoby,
• zapotrzebowania na mieszkanie i ogrzewanie,
• własnego dochodu (np. z minipracy) i majątku,
• dochodu i majątku innych członków wspólnoty potrzeb.

Stawka standardowa wynosi 502 euro dla osoby samotnej. Kwoty dla innych członków wspólnoty potrzeb są pochodną stawki standardowej dla osoby samotnej. Kwoty te są następujące:

• pary: 902 euro (451 euro na osobę dorosłą),
• dorośli w wieku poniżej 25 lat mieszkający w gospodarstwie domowym rodziców: 402 euro,
• młodzież w wieku od 14 do 17 lat: 420 euro,
• dzieci w wieku od 6 do 13 lat: 348 euro,
• dzieci w wieku do 5 lat:  318 euro.

Jaka jest różnica między wspólnotą potrzeb (Bedarfsgemeinschaft) a wspólnotą domową (Haushaltsgemeinschaft)?

Wspólnota potrzeb to wspólnota ludzi, którzy mieszkają razem i wspólnie prowadzą swoje gospodarstwa domowe.

Wspólnota domowa istnieje, jeśli w gospodarstwie domowym mieszkają krewni lub osoby spokrewnione przez małżeństwo, ale nie są członkami wspólnoty potrzeb.

W skład wspólnoty domowej wchodzą np:

• krewni lub osoby spowinowacone (np. rodzice, dziadkowie, wujkowie, ciotki, siostrzeńcy, siostrzenice i rodzeństwo w wieku powyżej 25 lat).
• dzieci własne i przybrane, które ukończyły 25 lat i mieszkają w gospodarstwie domowym.

Jeśli przyjąć, że członkowie wspólnoty domowej wspierają się również finansowo, może to mieć wpływ na wyliczenie zasiłku dla obywatela. Dotyczy to jednak tylko przypadku, jeśli można tego oczekiwać we względu na ich dochody i majątek.

Jakie inne świadczenia są dostępne?

Jeśli dzieci nadal uczęszczają do szkoły, mogą być uprawnione do świadczeń edukacyjnych  do 25 roku życia. Obejmują one następujące świadczenia:

• zwrot kosztów wycieczek w przedszkolu i szkole,
• zwrot kosztów wspólnego obiadu w przedszkolu lub szkole,
• dodatek na wyposażenie szkolne dwa razy w roku w formie ryczałtu,
• zwrot kosztów transportu szkolnego w razie potrzeby oraz
• pokrycie kosztów dodatkowej pozaszkolnej pomocy w nauce, jeśli jest to konieczne.

Ponadto do 18 roku życia przysługuje miesięczny ryczałt w wysokości 15 euro na świadczenia związane z uczestnictwem w życiu społecznym i kulturowym (np. członkostwo w klubie sportowym, lekcje muzyki).

Czy zostaną pokryte koszty wynajmowanego mieszkania?

Z reguły tak. Częścią zasiłku dla obywatela jest również przejęcie kosztów zakwaterowania i ogrzewania. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy mieszka się we wspólnym mieszkaniu, jak i w przypadku nieruchomości mieszkalnej zamieszkiwanej przez właściciela. Koszty, które są pokrywane to m.in. czynsz bez opłat, koszty dodatkowe i koszty ogrzewania. W przypadku nieruchomości mieszkalnych zajmowanych przez właściciela można uwzględnić odsetki od zadłużenia i opłatę za koszty utrzymania mieszkania. Raty spłaty zazwyczaj nie są brane pod uwagę. Więcej informacji na temat kosztów kwalifikowanych można uzyskać w lokalnej agencji pracy.

W pierwszym roku pobierania zasiłku koszty mieszkania są zazwyczaj uwzględniane w całości przy obliczaniu prawa do zasiłku. Następnie, w przypadku nadmiernych kosztów, zostanie sprawdzone, czy zmiana miejsca zamieszkania byłaby opłacalna. W takim przypadku nadmierne koszty są uznawane tak długo, jak długo niemożliwe jest ich przejęcie w celu ich obniżenia, zwykle maksymalnie przez sześć miesięcy. Koszty ogrzewania są uznawane tylko w pierwszym roku, jeśli są odpowiednie.

Wymagania dotyczące energii elektrycznej w gospodarstwie domowym (z wyjątkiem ogrzewania) są częścią standardowego świadczenia.

Czy początkowe wyposażenie mojego mieszkania również jest wspierane?

Tak. W pewnych okolicznościach możesz otrzymać od agencji pracy wsparcie finansowe na pierwsze wyposażenie mieszkania (np. na meble i artykuły gospodarstwa domowego). O to trzeba się ubiegać osobno.

Warunkiem koniecznym jest fakt,

• że naprawdę chodzi o początkowe wyposażenie. Oznacza to, że mieszkanie musi być urządzone na nowo, ponieważ albo wyposażenie nie istniało wcześniej, albo wyposażenie zostało zniszczone w całości. Na przykład po pożarze domu, po pokonaniu bezdomności (Więcej informacji można uzyskać we właściwej agencji pracy).

Oraz

• że albo jesteś uprawniony do zasiłku dla obywatela lub,
• że nie potrzebujesz świadczeń w celu zabezpieczenia swoich potrzeb bytowych (łącznie z odpowiednimi kosztami zakwaterowania i ogrzewania), ale że nie możesz z własnych środków i zasobów w pełni pokryć zapotrzebowania na początkowe wyposażenie zgodnie ze zdaniem 1. W tym przypadku można wziąć pod uwagę dochód uzyskany w okresie do sześciu miesięcy.

Jeśli pomoc na początkowe wyposażenie mieszkania została zatwierdzona, otrzymasz dodatek finansowy lub bony na najbardziej potrzebny sprzęt gospodarstwa domowego. Na przykład na meble, sprzęt AGD, garnki i inne rzeczy.

Uwaga: dodatek mieszkaniowy zgodnie z ustawą o dodatkach mieszkaniowych

Jeśli jesteś uprawniony do dodatku mieszkaniowego (Wohngeld), musisz złożyć wniosek o jego przyznanie, zanim otrzymasz zasiłek dla obywatela. Wynika to z faktu, że dodatek mieszkaniowy jest pierwszorzędnym świadczeniem socjalnym. W drodze odstępstwa od podstawowych przepisów nie jesteś zobowiązany do ubiegania się o dodatek mieszkaniowy zgodnie z ustawą o dodatkach mieszkaniowych za okresy zatwierdzenia trwające do 31 grudnia 2022 r. lub okresy zatwierdzenia rozpoczynające się w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r.  Bardziej szczegółowe informacje na temat dodatku mieszkaniowego można znaleźć    tutaj.

Nawet jeśli pracujesz, możesz potrzebować pomocy. Jeśli Twoje dochody nie wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania, możesz je uzupełnić dzięki zasiłkowi dla obywatela. To, ile pieniędzy otrzymasz następnie jako zasiłek dla obywatela, zależy od wysokości Twojego dochodu i oszacowanej potrzeby.

Jak obliczany jest mój zasiłek dla obywatela, jeśli mam dochód?

Jeśli masz dochód z pracy zarobkowej, zostanie on uwzględniony przy obliczaniu zasiłku dla obywatela. Istnieją jednak tzw. kwoty wolne, które nie są brane pod uwagę. Dlatego, jeśli pracujesz, masz do dyspozycji więcej pieniędzy niż odbiorcy zasiłku dla obywatela, którzy nie pracują. 

Agencja pracy zawsze indywidualnie oblicza dochód do odliczenia.

Kwoty do odliczenia od dochodu obejmują między innymi:

• należne podatki,
• obowiązkowe składki na ustawowe ubezpieczenie społeczne,
• składki na ustawowe i odpowiednie ubezpieczenia prywatne,
• składki na zabezpieczenie emerytalne dotowane zgodnie z ustawą o podatku dochodowym,
• koszty uzyskania przychodu (np. koszty podróży, podwójne utrzymanie domu),
• wydatki związane z wypełnianiem ustawowych obowiązków alimentacyjnych oraz

Kwoty wolne z tytułu pracy zarobkowej:

Oprócz tak zwanej podstawowej kwoty wolnej w wysokości 100,00 €, istnieją dalsze kwoty wolne z tytułu dochodu z pracy zarobkowej.

Kwoty wolne obliczane są w następujący sposób:

• Jeśli dochód brutto z pracy zarobkowej wynosi od 100 do 1000 euro, otrzymuje się dodatkową kwotę wolną w wysokości 20 procent.
• Za część miesięcznego dochodu z pracy zarobkowej, która przekracza 100 euro i nie przekracza 520 euro, przysługuje kwota wolna w wysokości 20 procent.
• Za część miesięcznego dochodu z pracy zarobkowej, która przekracza 520 euro i nie przekracza 1000 euro, przysługuje kwota wolna w wysokości 30 procent.
• Za część dochodu brutto z pracy zarobkowej w wysokości od 1000 do 1200 euro (lub 1500 euro, jeśli masz małoletnie dziecko) otrzymujesz dodatkową kwotę wolną w wysokości 10 procent.

Dalsze kwoty wolne

• Młodzi ludzie mogą zatrzymać dochody z pracy szkolnej i studenckiej oraz dochody z kształcenia zawodowego do limitu mini-pracy (obecnie 520 euro). Dochody z pracy w szkole podczas wakacji szkolnych nie są w ogóle brane pod uwagę do 25. roku życia.
• Wolontariusze ochotniczej służby federalnej i dobrowolnego roku wolontariatu socjalnego (Freiwillige Soziale Jahr FSJ) również skorzystają ze zwiększonych kwot wolnych, podobnie jak młodzi ludzie w okresie przejściowym między szkołą a kształceniem zawodowym.
• Podobnie jak w prawie podatkowym, odliczenia poniesionych kosztów są rozpatrywane corocznie. Oznacza to, że zwrot poniesionych kosztów nie jest uznawany za dochód, o ile nie przekraczasz rocznego limitu kwoty wolnej 3000 euro.

Jakie inne dochody są uwzględniane przy obliczaniu zasiłku dla obywatela?

Istnieją różne świadczenia, które są brane pod uwagę przy sprawdzaniu i obliczaniu zasiłku dla obywatela, na przykład świadczenia socjalne, takie jak zasiłek na dziecko (Kindergeld) lub zasiłek rodzicielski (Elterngeld). Są to tzw. świadczenia pierwszorzędne. Do zasiłku dla obywatela liczone są również dochody jednorazowe. Są to na przykład premie świąteczne, zwrot podatku czy prezenty.

Czy istnieją dochody, które nie odgrywają roli w obliczaniu zasiłku dla obywatela?

Tak. Są też dochody, które nie są wliczane do zasiłku dla obywatela. Należą do nich np. emerytura podstawowa (Grundrente) na podstawie Federalnego Prawa Świadczeń (Bundesversorgungsgesetz), zasiłek dla niewidomych (Blindengeld) lub zasiłek pielęgnacyjny (Pflegegeld) w przypadku opieki w pełnym wymiarze godzin. Świadczenia wypłacane za pracę wychowawczą w opiece nad dziećmi niepełnosprawnymi podlegają szczególnej zasadzie: na trzecie dziecko nie uwzględnia się 75% świadczeń, na czwarte i każde kolejne dziecko - 100%.

Jeśli posiadasz majątek, musisz go przeznaczyć na koszty utrzymania, zanim będziesz miał prawo do pomocy w ramach zasiłku dla obywatela. Do majątku zalicza się na przykład gotówkę, salda bankowe, akcje, umowy oszczędnościowo-budowlane (Bausparverträge) lub polisy ubezpieczeniowe na życie (Lebensversicherungen). Podobnie jak w przypadku dochodów, tak i w przypadku tych istnieją kwoty wolne W tej części przedstawiamy pokrótce najważniejsze kwoty wolne i ograniczenia.

Ile pieniędzy mogę posiadać?

W pierwszym roku otrzymywania świadczeń majątek musi być wykorzystany tylko wtedy, gdy jest znaczny. Zakłada się, że aktywa są znaczne, jeśli przekraczają 40 000 euro dla pierwszej osoby we wspólnocie potrzeb. Wspólnota potrzeb może zatrzymać kolejne 15 000 euro na każdą dodatkową osobę.

Począwszy od drugiego roku otrzymywania świadczeń, kwota wolna w wysokości 15 000 euro ma być odliczana od majątku, który ma być brany pod uwagę dla każdej osoby w społeczności objętej świadczeniami. Jeśli majątek danej osoby przekracza 15 000 euro, może on zostać przeniesiony do niewykorzystanego limitu kwoty wolnej innej osoby.

Co z majątkiem moich dzieci?

Także dzieci we wspólnocie potrzeb mają prawo do kwoty wolnej w wysokości 15 000 euro. Ma to również na celu ochronę ubezpieczenia na edukację. Jeśli Twoje dzieci mają większy majątek, muszą go wykorzystać tylko na pokrycie własnych kosztów utrzymania, a nie kosztów utrzymania rodziców. Młodzi ludzie powinni rozpocząć dorosłe życie bez długów. Odpowiedzialność jest zatem ograniczona do aktywów, które przekraczają limit majątku w wysokości 15 000 euro po osiągnięciu pełnoletności.

Co się stanie z moim dotychczasowym zabezpieczeniem emerytalnym (Altersvorsorge)?

Polisy ubezpieczeniowe przeznaczone na zabezpieczenie emerytalne nie są uwzględniane w aktywach, a zatem są wyłączone z zasiłku dla obywatela. Dotyczy to również innych form zabezpieczenia emerytalnego, jeśli są one wyraźnie dotowane jako zabezpieczenie emerytalne zgodnie z prawem federalnym.

A co, jeśli posiadam dom lub mieszkanie własnościowe?

Zasadniczo możesz otrzymać zasiłek dla obywatela także wtedy, gdy jesteś właścicielem domu lub posiadasz mieszkanie własnościowe i sam w nim mieszkasz. Istotne jest tu to, że wielkość i liczba osób zamieszkałych została oceniona jako uzasadniona. Twoja agencja pracy może poinformować Cię, czy Twoja nieruchomość jest chroniona, jakie wydatki mogą zostać zwrócone oraz udzielić innych informacji na ten temat.

A co, jeśli mam samochód?

Jako odbiorca zasiłku dla obywatela masz prawo do posiadania samochodu lub motocykla. Dotyczy to każdego zdolnego do zatrudnienia członka Twojej wspólnoty potrzeb. Wartość samochodu lub motocykla musi być jednak rozsądna. Jeśli w wyniku sprzedaży, po pomniejszeniu o wszelkie istniejące zobowiązania kredytowe, można uzyskać przychody w wysokości maksymalnie 15 000,00 EUR, można ogólnie założyć, że zakup jest adekwatny. Ocena adekwatności uwzględnia okoliczności indywidualnego przypadku (wielkość wspólnoty potrzeb, liczbę samochodów w gospodarstwie domowym, czas zakupu).

Jeśli otrzymujesz zasiłek dla obywatela, musisz również wypełnić obowiązki. Istnieją tzw. obowiązki powiadamiania i współpracy. Przedstawimy tu pokrótce najważniejsze obowiązki:

Obowiązek aktywnego poszukiwania pracy - co to oznacza?

Obowiązek aktywnego poszukiwania pracy jest jednym z najważniejszych obowiązków współpracy. Jeśli otrzymujesz zasiłek dla obywatela, jesteś w zasadzie zdolny do pracy. Dlatego musisz udowodnić, że się ubiegasz i np. przedłożyć swoje ubieganie się pracę. Nazywa się to podejmowaniem własnych starań.

Z pracownikami agencji pracy omówisz, co liczy się jako Twoje własne starania. Tak zwana analiza potencjału służy do wspólnego ustalenia, jakie cechy osobowe, zdolności i predyspozycje posiadasz, a jakie okoliczności utrudniają integrację. To, co zostało omówione, jest zapisane w tzw. planie współpracy (Kooperationsplan ). Plan ten określa również środki, które zostaną podjęte, aby wspierać Cię w poszukiwaniu pracy. Na przykład pokryte zostaną koszty ubiegania się o pracę lub szkolenia dla kandydatów.

Jednym z Twoich obowiązków podczas poszukiwania pracy jest to, że nie możesz po prostu odrzucić oferty pracy. Jeśli masz szansę na zdobycie pracy, jesteś zobowiązany do skorzystania z tej szansy.Jako osoba pobierająca zasiłek dla obywatela musisz przyjąć każdą pracę, która jest na miarę Twoich możliwości. Praca na miarę możliwości to każda praca, do której wykonania jesteś zdolny psychicznie, emocjonalnie oraz fizycznie i która nie narusza przepisów prawa pracy. Czynniki osobiste, takie jak sytuacja rodzinna, są również brane pod uwagę przy określaniu, czy praca jest na miarę Twoich możliwości.

Obowiązek powiadomienia - co to znaczy?

Jako osoba otrzymująca zasiłek dla obywatela jesteś zobowiązany do regularnego zgłaszania się do agencji pracy i przychodzenia na spotkania. Jeśli nie jesteś dostępny przez pewien czas, np. z powodu wyjazdu na wakacje, musisz zwrócić się o to do agencji pracy. Obowiązek ten istnieje po to, abyś mógł szybko odpowiedzieć na ewentualne oferty pracy.Agencja pracy musi być również poinformowana przez Ciebie, jeśli coś zmieniło się w Twojej sytuacji osobistej. Oznacza to np. następujące okoliczności:

• znalazłeś pracę lub pracę na pół etatu,
• otrzymałeś jednorazową sumę pieniędzy, np. w postaci spadku lub zwrotu podatku,
• rozpoczynasz studia,
• uzyskałeś prawo do emerytury,
• otrzymujesz zasiłek macierzyński (Mutterschaftsgeld) lub inne świadczenia,
• jesteś czasowo lub trwale niezdolny do pracy,
• Twój adres uległ zmianie,
• zmienił się Twój stan cywilny,
• nastąpiły zmiany w członkach gospodarstwa domowego(wspólnoty potrzeb).

Zasadniczo obowiązuje: od początku otrzymywania świadczeń jest możliwe obniżenie kwoty z powodu naruszenia obowiązków lub niepoinformowania.

Zawsze dokładnie sprawdza się, w którym przypadku obniżenie świadczeń jest uzasadnione; należy wziąć pod uwagę szczególne trudności.

W przypadku niepoinformowania, potrzeba standardowa jest zmniejszana o 10% na jeden miesiąc. W przypadku pierwszego naruszenia obowiązku, potrzeba standardowa jest zmniejszana o 10 procent przez jeden miesiąc, w przypadku drugiego naruszenia obowiązku o 20 procent przez dwa miesiące, a w ostatnim etapie o 30 procent przez trzy miesiące. Świadczenia mogą zostać obniżone maksymalnie o 30 procent potrzeby standardowej.

Koszty mieszkania i ogrzewania pozostają chronione. W przypadku obniżenia świadczeń młodzi ludzie otrzymują wsparcie doradcze i nie muszą już oczekiwać jeszcze większej redukcji świadczeń niż o 30 procent potrzeby standardowej.

Czy jestem objęty ubezpieczeniem zdrowotnym, jeśli otrzymam zasiłek dla obywatela?

Każdy mieszkaniec Niemiec musi należeć do ustawowej lub prywatnej kasy chorych, aby w razie choroby lub opieki pielęgniarskiej mieć zapewnione ubezpieczenie. Dotyczy to również odbiorców zasiłku dla obywatela. Z reguły kontynuują oni ubezpieczenie w dotychczasowej ustawowej kasie chorych. Agencja pracy odprowadza miesięczne składki bezpośrednio do kasy chorych. Możesz również złożyć wniosek w agencji pracy o prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość współpłacenia jest jednak ograniczona.

Czy będę zwolniony ze współpłacenia za leki?

Wiele leków i tzw. środków pomocniczych nie jest w całości opłacanych przez kasę chorych i osoby ubezpieczone muszą same pokryć pewną część kosztów, czyli dokonać współpłacenia. Dotyczy to również odbiorców zasiłku dla obywatela. Nie są oni zwolnione z obowiązku współpłacenia.Aby wydatki na leki lub pomoce medyczne nie stały się zbyt dużym obciążeniem finansowym, łączna kwota współpłacenia w ciągu roku jest ograniczona. Wynosi ona 2 procent rocznego dochodu brutto („limit obciążenia”). Jeśli dopłaty przekroczą ten limit, można zwrócić się do kasy chorych o zwolnienie z dalszych dopłat. Dotyczy to również kosztów pobytu w szpitalu.

Dzieci i młodzież do 18 roku życia nie muszą współpłacić.