Alkol bağımlılığı (Alkoholabhängigkeit)

Alkol bağımlılığı bilimsel olarak kabul edilmiş bir hastalıktır ve bir kişinin gündelik yaşamında alkol tüketimini artık kendi başına kontrol edemediği durumda söz konusudur. Alkol bağımlılığı genelde uzun bir zaman içinde gelişir ve bu nedenle kişi tarafından çok geç bir aşamada bir sorun olarak algılanabilir. Ne zamandan itibaren sorunlu bir alkol tüketiminin varlığından bahsedileceği tıbbi olarak kesin tanımlanmamıştır. Ancak tüketimin gündelik yaşamda sorunlara neden olmaya başlamasından, kişinin ailesinin veya arkadaşlarının dikkatini çekmesinden itibaren mutlaka mantıklı davranılmalıdır. 

Bir alkol bağımlılığının söz konusu olup olmadığını belirlemek için tüketim miktarı, tüketim davranışları ve alkol tüketimine bağlı etkiler eleştirel bir gözle incelenmelidir. 

Bedensel ve psikolojik zararlara neden olabilen “riskli alkol tüketimi” konusunda Alman Bağımlılık Sorunları Merkezi (Deutsche Hauptstelle für Suchtfragen - DHS) tarafından yönlendirici sınır değerler tanımlanmıştır.  

Buna göre aşağıdaki durumlarda riskli alkol tüketimi vardır: 

• Kadınlar günde 12 gramdan fazla saf alkol alıyorsa. Eşdeğer ölçü olarak: 
  0,33 litre bira (yüzde 4,8 alkol) 13 gram saf alkole karşılık gelir. 
• Erkekler günde 24 gramdan fazla saf alkol alıyorsa. Eşdeğer ölçü olarak: 0,5 litre bira (yüzde 4,8 alkol) artı 2 cl yüksek alkollü bir içki (yüzde 33 alkol) 25,5 gram saf alkole karşılık gelir. 

DHS şunları tavsiye eder: Haftada hiç olmazsa iki ila üç gün tamamen alkolden uzak durulmalıdır. 

Yukarıda anılan sınırların aşılması henüz alkol bağımlılığına dair bir işaret sayılmaz.  

Ancak son 12 ayda sizde aşağıdaki belirtilerden en az üçü birlikte ve tekrarla görülüyorsa, alkol bağımlılığınız var demektir: 

• Alkol tüketmeye yönelik güçlü bir istek veya zorunluluk hissetmek 
• Alkol tüketimini kontrol etmekte zorlanmak 
• Alkol alınmadığında bedensel yoksunluk belirtileri 
• Kanıtlanmış tolerans: Aynı etkiyi elde etmek için giderek daha çok alkole gereksinim duyulur. 
• İçki içmek için diğer ilgi alanlarını giderek daha fazla ihmal etmek 
• Bedensel veya psikolojik etkilerin kanıtlanmış olmasına rağmen alkol tüketimine devam etmek.

1. Danışmanlık ve bilgilendirme 

Bir alkol bağımlılığı danışmanlık merkezi kişileri ve yakınlarını, alkolün kötüye kullanılmasının riskleri ve sonuçları ve de mümkün olan tedavi yolları hakkında bilgilendirir.  

1. Teşhis ve değerlendirme 

Alkol bağımlılığının tespit edilmesi, bağımlılığın boyutunun ve ağırlık derecesinin anlaşılması konularında yardımcı olur ve ihtiyaç halinde uzman hizmet merkezlerine yönlendirir.  

1. Duygusal destek 

Danışmanlık merkezi, alkol sorunlarıyla mücadele eden kişilere destek sunar ve bu süreçte onlara eşlik eder. 

1. Tedavinin planlanması 

Kişiye özel bir tedavi planının oluşturulmasında, arınma, bağımlılıktan kurtulma ve rehabilitasyon konularında destek olur, uygun tedavi kuruluşlarının bulunmasına yardım eder.  

1. Önleyici tedbirler 

Alkol bağımlılığı danışmanlık merkezi, alkolün riskleri hakkında kişileri aydınlatarak ve alkolün kötüye kullanılmasından kaçınmaya yönelik stratejiler sunarak önleyici bir rol üstlenir.  

1. Yakınlar için destek 

Alkol bağımlısı kişilerin aile bireylerine ve arkadaşlarına bu durumla doğru şekilde başa çıkabilmeleri ve kişiye destek olabilmeleri için destek ve danışmanlık sunar.  

1. Takip 

Alkol danışmanlık merkezi bir tedaviden sonra gündelik hayata yeniden adaptasyon ve tekrarlamaya karşı koruma amacıyla yardımcı olur. Bu süreçte kişiler ve yakınları için uzun vadeli muhatap durumundadır.  

1. Anonimlik ve gizlilik 

Danışmanlık merkeziyle paylaşılan bilgilerin hepsi gizli tutulur ve yasal gizlilik yükümlülüğüne tabidir. 

Alkol bağımlılığı danışmanlığına katılmak için herhangi bir belge veya tıbbi rapor sunmak zorunda değilsiniz. Ama öncesinde kendi durumunuzu ayrıntılı bir şekilde aydınlatmanız ve kendi alkol tüketiminizi ve içme alışkanlıklarınızı tarif edebilmeniz önem taşır.

• Alkol danışmanlığı kapsamında uzman bir kişiyle, güncel alkol tüketiminizin nasıl olduğunu ve ne gibi sonuçlar doğurduğunu konuşursunuz.  
• Size yaşamınızdaki güncel durumlar hakkında sorular yöneltilir.  
• Sürecin devamında güncel durumu değiştirmeye yönelik motivasyonunuzun ne kadar güçlü olduğunu ve alkol tüketiminizle ilgili hangi hedefleri güttüğünüzü ortaya çıkarmak önemlidir.  
• Görüşme sırasında size, bağımlılığın üstesinden gelmek için ne gibi olanaklar bulunduğu gösterilir. Bunlar örneğin bağımlılık tedavileri, tedavi yeri veya dayanışma grupları bulmak şeklinde olabilir.  

Önemli: Alkol bağımlılığı danışmanlığı kapsamında irtibata geçtiğiniz kişiler yasal gizlilik yükümlülüğüne tabidirler. 

Mesela uyuşturucu bağımlılığı danışmanlığı gibi psikososyal danışmanlıklar genelde ücretsizdir.  

Danışmanlık merkezleri çoğunlukla belediyeler, il ve ilçeler ve eyaletler tarafından veya kiliseler ya da kamu yararına çalışan örgütler tarafından finanse edilir. Danışmanlığın sonucunda ayakta veya yatarak tedavi gereği ortaya çıkarsa da yine çoğunlukla herhangi bir ücret ödenmez.  

Uyuşturucu bağımlılığı nedeniyle yürütülen bir tedavide ise tıbbi rehabilitasyon hizmeti söz konusudur. Bunu normalde emeklilik sigortaları karşılar. Bunun yetkili olmadığı durumlarda ise sağlık sigortası veya sosyal yardım kuruluşları devreye girebilir. Bir rehabilitasyon hizmeti talep etmeniz halinde danışmanlık veren kişi size yardımcı olur.

Alkol tüketimi kişinin kendi hayatını ve psikolojik veya fizyolojik sağlığını olumsuz etkilemeye başladığında. Danışmanlık merkezlerinin deneyimli uzmanları, böyle durumlarda bağımlılıktan ve onun neden olabileceği ruhsal sorunlar ve sağlık sorunlarından kurtulmak için bir yol bulmanıza yardımcı olurlar.

Danışmanlık alırken size yöneltilecek sorulara isabetli yanıtlar verebilmek için ne kadar içki içtiğinize ve alkol tüketimiyle bağlantılı olan alışkanlıklarınızın neler olduğuna dair bir fikir edinmelisiniz. Bunun için bir defter tutabilir ve her içki içtiğinizde tükettiğiniz miktarları buna kaydedebilirsiniz. Bu sayede hangi durumlarda alkol almaya eğilimli olduğunuza dair bir izlenim edinirsiniz.

Almanya’da neredeyse her yerleşim yerinde bağımlılık danışmanlık merkezleri vardır; buralara başvurarak yardım alabilirsiniz. Ayrıca çevrim içi olanaklar ve ücretsiz telefonla danışmanlık da vardır. 

• Ulusal Bağımlılık ve Uyuşturucu Yardım Hattı: 01806 - 31 30 31 
  (günün 24 saati, sabit hatlardan çağrı başına 0,20 €, cep telefonundan çağrı başına maks. 0,60 €) 
• Telefonda psikolojik destek (ücretsiz): 0800 - 111 0 111 veya 0800 - 111 0 222 

Alkol bağımlısı bir kişinin yakını olarak, bağımlılık hastalarının başvurabildiği danışmanlık merkezlerine siz de başvurabilirsiniz. Buralarda size, bağımlı kişiyle ve içinde bulunduğunuz durumla baş edebilmeniz için destek verilir. Bu olanaklar anonim ve genelde ücretsiz olarak sunulur. 

Başlangıç safhasında çok zor anlaşılır. Alkol bağımlılığı çoğunlukla gizli ilerleyen bir süreçtir. Bağımlılık çoğu kez ileri aşamalarda, fark edilebilir bedensel, psikolojik ve sosyal olumsuzluklar görülmeye başlandığında gün yüzüne çıkar. Alkol bağımlılığının somut belirtileri hakkında bilgi edinmek isteyen endişeli yakınlar hem bu sayfada hem de onlara özel yakınlara yönelik sayfalar altında ayrıntılı bilgiler edinebilirler.

Hedefler, danışmanlık sürecinde kişiyle birlikte, hastalığın ağırlık derecesine göre kararlaştırılır. Bunlar kontrollü tüketimden, kaçınma denen yönteme kadar uzanabilir. Kaçınma yöntemi, alkol tüketiminden tamamen uzak durmak anlamındadır. Bu mümkün değilse, ilk adımda hiç değilse tüketilen alkol miktarının sınırlandırılması amaçlanır. Verilen yardımın temel amacı, bağımlılık hastalarının yaşamlarını sağlıklı ve mutlu bir şekilde sürdürebilmelerini sağlamaktır.

Alkol bağımlılığı danışmanlığı öncelikle bir danışmanlık hizmetidir: Muhatabınız hangi önlemlerin size uygun olduğunu ortaya çıkarır, yardım olanaklarına yönelik tavsiyeler dile getirir ve ihtiyaç duyulması halinde bir dayanışma grubuyla bağlantı kurmanızı sağlar. Danışmanlık merkezinin başka hangi somut olanakları sunduğunu telefonla veya ilk görüşmede öğrenebilirsiniz.

Bağımlılık danışmanlığının çalışanları sizi hiçbir şeye zorlayamazlar ve zorlamayacaklardır da, çünkü bu bir danışmanlık sürecidir. Bu danışmanlık sürecinin hedefi, size yardımcı olmak için ortak bir yol bulunmaya çalışmaktır.